تاثیر دیابت بر دندان یکی از موضوعاتی است که شاید خیلی‌ها به آن توجه نکنند، اما واقعیت این است که بیماری قند نه‌تنها روی اعضای داخلی بدن اثر می‌گذارد، بلکه سلامت دهان و دندان را هم کاملاً تحت تاثیر قرار می‌دهد. شما ممکن است دیابت داشته باشید و اصلاً ندانید که پوسیدگی‌های مکرر، خون‌ریزی لثه یا حتی بوی بد دهان می‌تواند ارتباط مستقیمی با سطح قند خون شما داشته باشد. در این مقاله قصد داریم خیلی صریح و بی‌پرده به بررسی این موضوع بپردازیم و ببینیم دیابت دقیقاً چطور به دندان و لثه آسیب می‌زند و چه کاری می‌توان برای جلوگیری از این آسیب‌ها انجام داد. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دیابت دارید، حتماً تا پایان این مطلب را بخوانید، چون اطلاعات این مقاله ممکن است سلامت دهان شما را نجات دهد.
ارتباط بین دیابت و تاثیر دیابت بر دندان
دیابت بر توانایی بدن برای پردازش قند خون تاثیر می‌گذارد. این موضوع باعث اختلال در بسیاری از عملکردهای طبیعی بدن میشود، از جمله آنچه در دهان می‌گذرد.
قند بالا و رشد باکتری
سطح بالای گلوکز در بزاق محیط ایده‌آلی برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند. این باکتری‌ها باعث پلاک دندانی، پوسیدگی، و در نهایت التهاب لثه می‌شوند.
کاهش توان دفاعی بدن
افرادی که دیابت دارند معمولاً با مشکلات سیستم ایمنی مواجه هستند. این یعنی بدن آن‌ها در برابر عفونت‌هایی مثل التهاب لثه یا آبسه دندان، ضعیف‌تر عمل می‌کند.
دیابت و بیماری‌های لثه
لثه‌ها از اولین بخش‌هایی هستند که تحت تاثیر مستقیم دیابت قرار می‌گیرند. شاید ابتدا فقط کمی خون‌ریزی هنگام مسواک زدن تجربه کنید، اما به مرور اوضاع جدی‌تر میشود.
یکی از علائم اولیه تاثیر دیابت بر دندان، ژنژیویت است. در این حالت لثه قرمز و متورم میشود و ممکن است هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن خون‌ریزی کند.
اگر ژنژیویت درمان نشود، ممکن است به مرحله‌ای برسد که به بافت استخوانی هم آسیب بزند. در این مرحله دندان‌ها لق می‌شوند و حتی ممکن است بیفتند.
در افراد دیابتی، به دلیل عفونت‌های مزمن و عدم ترمیم مناسب، لثه‌ها به مرور عقب‌نشینی می‌کنند و ریشه دندان نمایان میشود.
خشکی دهان و بوی بد
شاید یکی از مشکلات آزاردهنده در افراد دیابتی، خشکی دهان باشد. بزاق نقش مهمی در شستن باکتری‌ها و محافظت از دندان دارد و یکی از مهمترین دلایلی است که تاثیر دیابت بر دندان مشخص میشود.
افزایش قند خون و مصرف داروهای دیابت می‌تواند باعث کاهش تولید بزاق شود. این اتفاق دهان را خشک کرده و محیطی برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند.
در نتیجه خشکی دهان به پوسیدگی‌های شدیدتر، التهاب لثه، و بوی بد منجر میشود. بوی بد مزمن دهان در افراد دیابتی اغلب به همین دلیل است.
پوسیدگی بیشتر در دندان‌های دیابتی‌ها
دیابت باعث میشود پوسیدگی دندان‌ها سریع‌تر پیش برود و گاهی حتی بدون درد ظاهر شود. یکی از دلایل این اتفاق، تأخیر در پاسخ ایمنی بدن است.
به دلیل وجود قند بالا و خشکی دهان، محیط مناسبی برای اسیدی شدن فضای دهان ایجاد میشود. این اسیدها مینای دندان را ضعیف و شکننده می‌کنند.
پوسیدگی‌ها در افراد دیابتی گاهی دیر تشخیص داده می‌شوند یا بعد از درمان به‌خوبی ترمیم نمی‌شوند. همچنین بدن ممکن است واکنش بهتری به درمان نشان ندهد.
مشکلات در بهبود بعد از درمان‌های دندانپزشکی
بدن فرد دیابتی معمولاً روند ترمیم و بهبودی آهسته‌تری دارد. این موضوع مخصوصاً پس از جراحی‌هایی مانند کشیدن دندان یا ایمپلنت اهمیت پیدا می‌کند.
برش‌هایی که در لثه ایجاد میشود یا حتی زخم‌های جزئی پس از جراحی، ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا خوب شوند و در این مدت ریسک عفونت هم بالا می‌رود.
از آنجایی که سیستم ایمنی فرد دیابتی ضعیف‌تر است، احتمال بروز آبسه یا عفونت پس از درمان‌های دندانپزشکی بیشتر است.
مراقبت‌های لازم برای افراد دیابتی
حال سوال مهم این است که با وجود این خطرات، افراد دیابتی باید چه کارهایی انجام دهند تا دندان‌های سالم‌تری داشته باشند؟ خوشبختانه رعایت چند نکته ساده می‌تواند بسیار مفید باشد.
کنترل منظم قند خون
اولین و مهمترین نکته این است که قند خونتان را در سطح مناسبی نگه دارید. قند کنترل‌شده یعنی کاهش بسیاری از این عوارض.
مراجعه منظم به دندان‌پزشک
هر شش ماه یک‌بار برای چکاپ به دندان‌پزشک مراجعه کنید، حتی اگر مشکلی احساس نمی‌کنید. پیشگیری بهتر از درمان است.
استفاده از دهان‌شویه و نخ دندان
استفاده روزانه از دهان‌شویه ضدباکتری و نخ دندان می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از عفونت‌های دهانی داشته باشد.
مراقبت از خشکی دهان
نوشیدن آب، جویدن آدامس بدون قند، و استفاده از بزاق مصنوعی در صورت نیاز می‌تواند به کاهش خشکی دهان کمک کند.
نتیجه‌گیری
تاثیر دیابت بر دندان چیزی نیست که بتوان به راحتی از کنارش گذشت. از تحلیل لثه تا پوسیدگی‌های سریع، مشکلات زیادی ممکن است در دهان فرد دیابتی ایجاد شود. اما خبر خوب این است که با مدیریت مناسب قند خون، رعایت بهداشت دهان و مراجعات منظم به دندان‌پزشک، می‌توان از بیشتر این آسیب‌ها جلوگیری کرد. اگر دیابت دارید یا یکی از اطرافیانتان با این بیماری زندگی می‌کند، بهتر است مراقبت از دهان و دندان را جدی‌تر بگیرید. چون لبخند سالم، بخشی از سلامت کلی شماست.
