آبسه دهان حفره ای از چرک است که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود وآبسه های دندانی معمولا زمانی اتفاق می افتد که عفونت زیر دندان یا لثه بیمار جمع شود. در ادامه این مقاله از بلاگ دکتر شیدا با ما همراه باشید تا به بررسی آبسه دهان بپردازیم.
زمانی که داخل دندان شما آسیب می بیند، امکان دارد به علت پوسیدگی دندان باکتری ها به این ناحیه وارد شده و باعث ایجاد عفونت شوند. گاهی اوقات بیمار یک ناحیه متورم پر از چرک را (پوسته ضخیم محتوی مایعی به رنگ سفید مایل به زرد) در این زمان مشاهده می کند. اگر امکان خارج کردن چرک از محل آن وجود نداشته باشد، ناحیه مورد نظر به تدریج متورم تر و دردناک تر خواهد شد و در اصطلاح به این مشکل آبسه دندان یا دهان می گویند.
انواع آبسه :
- آبسه لثه (Gingival abscess): این نوع آبسه فقط در بافت لثه است و تاثیری بر دندان یا رباط پریودنتال ندارد.
- آبسه پریودنتال (Periodontal abscess): این آبسه در ساختارهای بافت استخوانی دندانها شروع میشود.
- آبسه پری اپیکال (Periapical abscess): این آبسه از پالپ نرم دندان شروع می شود.
آبسه دهان در اکثر موارد دردناک است و به همین علت افراد سریعا برای درمان عفونت دندان و دهان به دندانپزشک مراجعه می نمایند. گاهی اوقات عفونت ایجاد شده، درد ندارد یا درد به نسبت کمی دارد. اگر آبسه دهان درمان نشده و به حال خود رها شود، عفونت می تواند برای چند ماه یا حتی چند سال باقی بماند. در حقیقت امکان درمان آبسه دهان به صورت خود به خود وجود ندارد و به همین خاطر نباید علائم آبسه در دهان نادیده گرفته شود.
علت آبسه پریودنتال چیست؟
هنگامی که باکتری های موجود در پلاک دندان لثه ها را آلوده می کنند، بیمار دچار پریودنتیت می شود. لثه ها در این وضعیت ملتهب می شوند و همین امر باعث می شود بافت اطراف ریشه دندان از پایه دندان جدا شود.
هنگامی که رباط پریودنتال (Periodontal) از ریشه جدا شود، یک شکاف کوچک تشکیل می شود. این شکاف به راحتی کثیف می شود و تمیز کردن آن بسیار سخت است. با رشد باکتری ها در این وضعیت، آبسه دهان پریودنتال تشکیل میشود.
علت آبسه پری اپیکال چیست؟
معمولا باکتری ها از طریق حفره های ریز ناشی از پوسیدگی دندان یا پوسیدگی که در لایه بیرونی سخت دندان ایجاد می شود وارد دندان می شوند. پوسیدگی سرانجام لایه عاج دندان را نیز شکسته و باعث تخریب آن میشود. اگر پوسیدگی ادامه یابد، سرانجام سوراخ به درون پالپ نرم داخلی دندان نفوذ کرده و آن را آلوده میکند. به این وضعیت پالپیت یا التهاب و عفونت مغز دندان گفته میشود.
با پیشرفت پالپیت، باکتری ها به سمت استخوان آلوئولار که دندان را احاطه کرده و از آن پشتیبانی می کند، حرکت کرده و باعث به وجود آمدن آبسه پری اپیکال خواهد شد.
چه افرادی بیشتر به آبسه دهان مبتلا می شوند؟
افراد مبتلا به دیابت، بیماری خود ایمنی، یا کسانی که از شیمی درمانی برای درمان سرطان استفاده می کنند یا داروهای خاص که باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می شود مصرف می نمایند، با درصد بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند.
علائم آبسه دهان شامل موارد زیر است:
- ایجاد ورم در لثه که می تواند باعث حساس شدن آن شود.
- صورت و پوست روی آبسه ممکن است قرمز و متورم شود.
- بالا رفتن دمای بدن (تب) و احساس ناخوشی عمومی در بدن.
- در موارد جدی، ممکن است عضلات فک دچار اسپاسم و گرفتگی شوند.
- حساس شدن دندان آسیب دیده به تماس با اجسام خارجی که حتی می تواند با لق شدن دندان در دهان همراه شود.
- درد (درد دندان) که به سرعت تشدید می شود. با توجه به علت درد دندان ، این درد می تواند شدید و ضربانی باشد.
روش درمان آبسه دهان چیست؟
داروهای مسکن موجود در داروخانه ها (داروهای کاهش دهنده درد) می توانند برای کاهش درد بیمار تا زمان ارائه خدمات درمانی مناسب به وی موثر باشد. در این رابطه لازم است دستور العمل ذکر شده بر روی بسته بندی دارو به دقت رعایت شود. در هر حال توجه داشته باشید داروهای مسکن برای کاهش درد در نظر گرفته شده و هیچگاه نمی تواند جایگزین ملاقات با دندان پزشک و درمان عفونت دندان و آبسه شود.
آسپیرین، ایبوپروفن یا تیلنول (پاراسیتامول) جزء داروهای مسکن ضد درد هستند. با این وجود باید توجه کرد که مصرف بعضی داروها برای همه افراد بیمار مناسب نیستند
درمان آبسه دهان می تواند شامل روش های درمان معمول دندانپزشکی و گاهی اوقات در شرایط خاص استفاده از عمل جراحی لثه برای بیمار باشد.
نحوه درمان آبسه دهان می تواند شامل موارد زیر باشد:
شکافتن: درمان آبسه نیازمند ایجاد شکاف (بریدگی) در کیسه چرک (محل تجمع باکتری) و خارج کردن مایع از آن است. به منظور انجام این کار از داروی بی حسی برای تسکین درد دندان بیمار استفاده می شود.
درمان آبسه پری اپیکال: معمولا عصب کشی دندان می تواند برای خارج کردن آبسه مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت از دریل مخصوص برای ایجاد یک سوراخ در سر دندان استفاده می شود و به این ترتیب امکان خارج شدن چرک از لایه داخلی دندان ایجاد خواهد شد. سپس هر گونه بافت آسیب دیده از ناحیه پالپ دندان خارج می شود. و در نهایت با استفاده از مواد مخصوص پر کردگی می توان فضای خالی ایجاد شده در دندان را پر کرد و از ایجاد عفونت های بعدی در این محل جلوگیری نمود.
درمان آبسه پریودنتال: در این حالت آبسه تخلیه شده و حفره پریودنتال تمیز می شود. در ادامه سطح ریشه دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص دندانپزشکی در زیر خط لثه صاف می شود. انجام این کار به درمان دندان و جلوگیری از ایجاد عفونت های بعدی کمک می کند.
عمل جراحی: بیماران مبتلا به آبسه پری اپیکال و عفونت عود کننده ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده داشته باشند. انجام این کار توسط یک جراح دهان و دندان امکان پذیر است. از طرف دیگر افراد مبتلا به آبسه پریودنتال و عفونت عود کننده مربوط به آن ممکن است نیاز به تغییر شکل بافت لثه و حذف حفره پریودنتال داشته باشند. این عمل جراحی نیز توسط جراح دهان و دندان انجام می شود. در صورتی که پس از درمان آبسه دهان و پس از عمل جراحی آبسه دوباره عود کند، ممکن است دندان آسیب دیده برای درمان مشکل کشیده شود.
سخن پایانی:
همان طور که در بالا اشاره شد، آبسه دهان باید هر چه زودتر درمان شود زیرا در صورت عدم درمان و یا تاخیر درمان، عفونت شدیدتر شده و منجر به تخریب بافت استخوانی دندان خواهد شد. کلینیک دندانپزشکی دکتر شیدا، آماده ارائه تمامی خدمات مرتبط با دندان پزشکی، طراحی لبخند، دندان پزشکی کودکان و سایر خدمات نوین دندان پزشکی می باشد. کادر مجرب کلینیک دندانپزشکی دکتر شیدا، مفتخر است که کامل ترین خدمات درمانی و ترمیم زیبایی دندان را، برای شما عزیزان ارائه دهد. همچنین یکی از نکات قابل توجه در کلینیک دندانپزشکی دکتر شیدا، رعایت تمامی پروتکل های بهداشتی در حین درمان است که یکی از معیارهای اصلی سلامت بیماران محسوب می شود.
