دندان و دیابت
افزایش سطح قند خون ناشی از دیابت می تواند حفظ سلامت دهان و دندان را دشوار کند. در نتیجه، افراد مبتلا به این بیماری بیشتر مستعد ابتلا به التهاب لثه و پریودنتیت، هالیتوز (بوی بد مزمن)، از دست دادن دندان، خشکی دهان و برفک دهان (عفونت قارچی) هستند. در این مقاله به بررسی ارتباط بین دیابت و سلامت دهان و دندان، مشکلات مرتبط با دندان و اقداماتی که می توانید برای پیشگیری از آنها انجام دهید، می پردازیم.
ارتباط بین دیابت و سلامت دهان
دیابت می تواند شانس ابتلا به برخی مشکلات دهان و دندان را از راه های مختلفی افزایش دهد. گلوکز (قند) بالا در خون باعث افزایش سطح قند در بزاق می شود. باکتری‌های موجود در پلاک (لایه چسبنده‌ای که روی دندان‌ها ایجاد می‌شود) ، از این قندها تغذیه می‌کنند که می‌تواند باعث پوسیدگی دندان، از دست دادن آن و همچنین افزایش خطر پریودنتیت (بیماری لثه) شود. علاوه بر این، دیابت سیستم ایمنی بدن را تضعیف و درمان عفونت‌ها و مدیریت مشکلات دهان را دشوارتر می‌کند. این نیز خطر پریودنتیت را افزایش می دهد و بر روند بهبودی تأثیر منفی می گذارد. در نهایت، تولید ناکافی بزاق می تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروهای دیابت باشد. هنگامی که دهان شما خیلی خشک است، کمتر می تواند ذرات غذا را از دهان پاک کند و مانع باکتری ها در تشکیل پلاک شود.بنابراین خطر پوسیدگی دندان، ایجاد حفره ها و از دست دادن دندان افزایش می یابد.
مشکلات بهداشت دهان و دندان مرتبط با دیابت
دیابت می تواند منجر به مشکلات مختلف سلامت دندان و افزایش خطر آن شود. در اینجا رایج ترین مسائلی که افراد مبتلا به دیابت باید از آن آگاه باشند را مطرح کرده ایم:
دهان خشک: دیابت اغلب با خشکی دهان همراه است که معمولاً یکی از عوارض جانبی داروهای مصرفی برای کنترل آن است. این کار با کاهش میزان تولید بزاق انجام می شود که می تواند باعث ایجاد چندین مشکل خاص شود، از جمله:
بوی بد دهان
طعم بد در دهان
مشکل در بلع یا جویدن
مشکلات گفتاری: علاوه بر این، از آنجایی که بزاق در کنترل انتشار باکتری در دهان نقش دارد، خشکی دهان خطر ابتلا به بیماری های لثه، حفره، پوسیدگی دندان و از دست دادن دندان را افزایش می دهد.
پوسیدگی دندان: گلوکز بالا در جریان خون، قند موجود در بزاق را افزایش می دهد و باکتری های موجود در دهان را تغذیه می کند. در نتیجه سطح اسیدیته بالا می رود و پوسته های سخت مینای دندان ها را از بین می برد. پوسیدگی دندان در صورت عدم درمان، منجر به از دست دادن دندان می شود.
التهاب لثه: ژنژیویت یک نوع شایع و خفیف بیماری لثه است که با التهاب و خونریزی لثه مشخص می شود. خشکی دهان، سطوح بالای قند در بزاق و کاهش پاسخ ایمنی مرتبط با دیابت به طور قابل توجهی شانس ابتلا به این عفونت را افزایش می دهد.
مراقبت صحیح از دندان و عادات سالم می تواند التهاب لثه را درمان کند، اما اگر درمان نشود، می تواند باعث عفونت های شدیدتر (پریودنتیت)، پوسیدگی دندان، بوی بد دهان و سایر مسائل شود.
پریودنتیت: پریودنتیت یک عفونت شدید لثه و از عوارض التهاب لثه است. این بیماری علاوه بر خونریزی و تورم در لثه ها می تواند باعث ایجاد آبسه در اطراف ریشه دندان ها و استخوان اطراف آن شود. این بیماری می تواند باعث لق شدن دندان ها، مشکلات جویدن، و بوی بد مزمن دهان شود و در صورت عدم مدیریت می تواند به استخوان زیرین آسیب برساند و در نهایت منجر به از دست دادن دندان شود.
برفک: برفک دهان که به عنوان کاندیدیازیس دهان نیز شناخته می شود، یک عفونت قارچی در بافت های دهان است. این بیماری با لکه‌های دردناک سفید روی زبان یا داخل پوشش بافتی حفره دهان مشخص می‌شود. این بیماری مسری نیست و با داروهای ضد قارچ قابل کنترل است، اما اگر درمان نشود، قارچ می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد و منجر به عوارض شدیدتر شود.
ترمیم آهسته زخم: هنگامی که سطح گلوکز خون بالا و انسولین بسیار پایین است (ویژگی های رایج دیابت) بدن نمی تواند سیتوکین های کافی تولید کند. این پروتئین ها و لیپیدها (چربی ها) برای سیگنال دهی و عملکرد سیستم ایمنی ضروری هستند. علاوه بر این، دیابت مانع عملکرد لکوسیت ها (یک سلول خونی که با عفونت مبارزه می کند) می شود و توانایی سیستم ایمنی را در تشخیص باکتری ها، ویروس ها یا قارچ های مهاجم کاهش می دهد. در نتیجه، بهبود زخم در افراد مبتلا به دیابت با مشکل مواجه می شود. این امر باعث می شود بیماری لثه به پریودنتیت تبدیل شود که احتمال ابتلا به مشکلات سلامت دهان مانند پوسیدگی و از دست دادن دندان را افزایش می دهد.
پیشگیری از مشکلات دندان در دیابت
با توجه به ارتباط نزدیک بین دیابت و مشکلات سلامت دهان، مراقبت از دندان در صورت ابتلا به دیابت ضروری است. چند استراتژی ساده می تواند به جلوگیری از بروز مشکلات کمک کند، از جمله:
- مسواک زدن دندان های خود با خمیر دندان حاوی فلوراید برای حداقل 30 ثانیه در هر سطح، در مجموع دو دقیقه و حداقل دو بار در روز.
- حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید.
- هنگام مشاهده علائم التهاب لثه یا بیماری لثه، مانند لثه های خونی یا متورم و لق شدن دندان ها، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- استفاده از دارو برای کنترل سطح قند خون
- ترک سیگار
- به دندانپزشک خود اطلاع دهید که دیابت دارید.
در حالی که حفظ سلامت دهان و دندان ممکن است هدف اصلی مدیریت دیابت نباشد، بخش مهمی از مراقبت از دیابت است. مشکلات دندانی خطر ابتلا به بیماری های شدیدتر را افزایش می دهد و می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد. اگر دیابت دارید، به دندانپزشک خود اطلاع دهید، زیرا این بیماری می تواند بر سلامت دهان و دندان تأثیر جدی بگذارد. دندانپزشک به شما خواهد گفت که هر چند وقت یکبار باید پاکسازی و درمان را انجام دهید. به طور کلی، توصیه می‌شود در صورت ابتلا به دیابت، حداقل هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.تیم دندانپزشکی اسلامشهر و نیاوران دکتر شیدا، برای حفظ سلامت و مراقبت از دندان هایتان در کنار شماست.
