پوسیدگی دندان کودکان موضوعی است که بسیاری از والدین با آن درگیر هستند. شاید شما هم دیده باشید که کودکی با سن پایین دندان‌های سیاه یا شکسته دارد، و تعجب کرده باشید که چرا این اتفاق افتاده. بیایید صادق باشیم، مراقبت از دندان‌های کودکان سخت نیست اما به توجه و استمرار نیاز دارد. بسیاری از عوامل پوسیدگی دندان، به عادت‌های روزمره کودک یا سهل‌انگاری‌های ساده والدین برمی‌گردد. مثلاً استفاده زیاد از شیشه شیر در شب، خوردن خوراکی‌های شیرین بدون مسواک زدن یا حتی ناآگاهی از لزوم مراجعه منظم به دندان‌پزشک. این مقاله با نگاهی دقیق و کاربردی به ۷ علت اصلی پوسیدگی دندان کودکان می‌پردازد، تا والدین بتوانند با آگاهی کامل، از بروز این مشکل پیشگیری کنند. اگر شما هم فرزندی دارید یا در اطرافتان کودکی هست که سلامت دهان و دندانش برایتان مهم است، مطالعه این مقاله می‌تواند مسیر مراقبت بهتر را به شما نشان دهد.
مصرف زیاد مواد قندی مهمترین عامل پوسیدگی دندان کودکان
یکی از شایع‌ترین دلایل پوسیدگی دندان کودکان مصرف بیش از حد شیرینی، شکلات، نوشابه و حتی آبمیوه‌های صنعتی است. این خوراکی‌ها، مخصوصاً زمانی که به دندان بچسبند، محیطی مناسب برای فعالیت باکتری‌ها فراهم میکنند.
چرا مواد قندی این‌قدر مضر هستند؟
باکتری‌های موجود در دهان از قند تغذیه میکنند و اسیدی تولید میکنند که مینای دندان را تضعیف می‌کند. این روند در کودکان سریع‌تر اتفاق می‌افتد زیرا مینای دندان شیری نازک‌تر است.
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان کودکان
مسواک نزدن منظم و استفاده نکردن از نخ دندان باعث باقی‌ماندن ذرات غذا بین دندان‌ها و لثه میشود که زمینه را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند.
حداقل دوبار در روز، به‌ویژه قبل از خواب، مسواک زدن ضروری است. همچنین استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید توصیه میشود.
شاید برای شما هم سوال باشد که چه طور با فرزند خود صحبت کنید تا روشی مناسب برای مسواک زدن و ترغیب آنان به این امر را داشته باشید.
در این راستا به شما پیشنهاد میکنم مقاله ” چه طور کودکان خود را به مسواک تشویق کنید ” را مطالعه کنید و با توجه به نکات و ترفندهای ذکر شده در این مقاله راه کارهای مناسب را نسبت به فرزند خود بیابید.
مصرف شبانه شیشه شیر یا شیر مادر
خوابیدن کودک با شیشه شیر یا شیر خوردن شبانه، یکی از اصلی‌ترین عوامل پوسیدگی دندان است. قند موجود در شیر در طول شب در دهان باقی می‌ماند و منجر به تخریب مینای دندان میشود.
راه حل این موضوع این است که بعد از مصرف شیر در شب، باید دهان کودک با آب شسته شود یا از گاز مرطوب برای تمیز کردن لثه و دندان استفاده شود.
ژنتیک و تاثیر آن بر پوسیدگی دندان کودکان
گاهی اوقات حتی با مراقبت مناسب، کودک مستعد پوسیدگی دندان است. دلیل این امر ممکن است ژنتیکی باشد و یا ساختار دندان های کودکان به شکلی است که این مشکل را به وجود می آورد. بعضی کودکان مینای دندان ضعیف‌تری دارند یا بزاق دهانشان به اندازه کافی محافظت‌کننده نیست.
حتی در برخی موارد دیده شده که برخی دندان ها بدون مینا بوجود رشد میکنند و به همین دلیل دندان مستعد خراب شدن و پوسیدگی سریع است که برای رفع این مشکل باید سریعا به دندان پزشک کودکان مراجعه کرد تا سریعاً از پوسیدگی شدید جلوگیری شود.
عدم مراجعه منظم به دندان‌پزشک
برخی والدین تصور میکنند چون دندان‌های شیری موقتی هستند نیازی به بررسی تخصصی ندارند، اما واقعیت این است که تشخیص زودهنگام پوسیدگی‌ها یا بررسی وضعیت رشد دندان اهمیت زیادی دارد
مهمترین سوال اینجاست که برای کودکان هر چند مدت یکبار باید برای چک آپ به دندان پزشک مراجعه کرد؟
دندان پزشکان برتر در تهران و سایر کلان شهرهای ایران با توجه به شرایط مواد غذایی و هوایی توصیه می کنند که هر شش ماه یکبار مراجعه به دندان‌پزشک کودکان برای بررسی وضعیت دهان و دندان مفید است و باعث میشود در صورت وجود مشکل سریعاً از پیشرفت آن جلوگیری شود.
مصرف فلوراید و رابطه آن با پوسیدگی دندان کودکان
فلوراید نقش مهمی در تقویت مینای دندان دارد و کمبود آن می‌تواند دندان را آسیب‌پذیرتر کند. البته استفاده بیش از حد فلوراید نیز ممکن است باعث فلوئوروزیس شود که به ظاهر دندان آسیب می‌زند و خیلی سریع باعث پوسیدگی دندان کودکان خواهد شد.
عادات نادرست تغذیه‌ای
عادت‌هایی مانند خوردن تنقلات پی‌درپی در طول روز، خوردن چیپس و پفک یا نوشیدنی‌های شیرین به‌صورت مداوم باعث باقی‌ماندن قند در دهان شده و باعث پوسیدگی دندان کودکان خواهد شد.
اما همانطور که میدانید تغذیه در کودکان به شکل پی در پی صورت گرفته و امروزه کودکان و نوجوانان علاقه بسیار زیادی به مصرف تنقلات دارند و سوال والدین این است که چه طور این موضوع را کنترل کنند؟
بهترین روش برای کنترل این موضوع مصرف کمتر مواد دارای قند و تغییراتی در تغذیه کودکان است و میتوان مصرف میوه‌های تازه، سبزیجات، لبنیات کم‌قند و آب ساده را بهترین جایگزین برای خوراکی‌های آسیب‌زننده به دندان انتخاب کرد.
نتیجه‌گیری
پوسیدگی دندان کودکان اغلب به دلیل ترکیب چند عامل اتفاق می‌افتد، نه فقط یکی. رعایت بهداشت، تغذیه سالم، جلوگیری از مصرف مواد قندی در شب و مراجعه منظم به دندان‌پزشک می‌تواند به شکل قابل توجهی از این مشکل جلوگیری کند. در نهایت، آموزش به کودک در مورد اهمیت سلامت دهان و دندان از سنین پایین، بهترین سرمایه‌گذاری برای آینده سلامت اوست.
